زمین‌لرزه شدید همچنین موجب آوارگی ۵میلیون و ۳۰۰هزار نفر از مردم سوریه شده و این در حالی است که کشور جنگ‌زده، با بحران‌های متعددی روبه‌رو است که کار امدادرسانی را با مشکلات و دشواری‌های بسیاری مواجه کرده است. همزمان با این تحولات و در حالی که انتقادها در محافل جهانی به بی‌تفاوتی کشورهای غربی در قبال فاجعه انسانی که در سوریه در حال رقم خوردن است به اوج خود رسیده، صبح روز جمعه اخباری از تصمیم ایالات متحده مبنی بر تعلیق برخی تحریم‌های علیه این کشور به گوش رسید. در پی آن، وزارت خزانه‌داری آمریکا مدعی شد برای چند ماه تحریم‌ها علیه دمشق را تعلیق می‌کند تا امکان انجام برخی معاملات و اقدامات امدادرسانی پس از زلزله مرگبار فراهم شود!

حرکت صوری و گمراه‌کننده
تعلیق گزینشی برخی تحریم‌ها پس از آن صورت می‌گیرد که رهبران سازمان ملل و سازمان‌های امدادی جهانی هشدار دادند اقدامات آمریکا مانع تلاش‌ها برای ارائه کمک‌ها به سوریه زلزله‌زده شده است. به‌طور نمونه، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفته بود هیچ تحریم و ملاحظات سیاسی نباید در تلاش‌های امدادی در سوریه تداخل داشته باشد. در پی آن، وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری، مجوز عمومی سوریه (جی‌ال) ۲۳ را صادر کرد که به مدت ۱۸۰ روز مجوز همه معاملات مربوط به امدادرسانی به زلزله‌زدگان در سوریه را می‌دهد».
با این حال، وزارت امور خارجه سوریه ادعای آمریکا درباره تعلیق موقت برخی تحریم‌ها علیه این کشور را گمراه‌کننده و دروغ خواند. این نهاد تأکید کرد: تصمیم واشنگتن چیزی جز تکرار تصمیمات ساختگی پیشین که با هدف ایجاد یک تصور نادرست بشردوستانه انجام شده، نیست. در بیانیه وزارت امور خارجه همچنین آمده: آمریکا نمی‌تواند با تلاش برای ترمیم چهره مخدوش خود و فرار از مسئولیتش در ممانعت از تلاش‌ها برای نجات و حمایت از زلزله‌زدگان، مردم سوریه و جهان را فریب دهد. روز گذشته سفیر سوریه در روسیه نیز زلزله اخیر را برملاکننده ماهیت واقعی کشورهای غربی خوانده بود. «بشار الجعفری» در این باره افزود: زمین‌لرزه، ترکیه و سوریه را لرزاند، اما غرب تنها ترکیه را می‌بیند و فقط برای آن‌ها کمک ارسال می‌کند، برای آن‌ها انگار سوری‌ها وجود ندارند. اینجا هیچ سیاستی در میان نیست، فقط سطح خاصی از انسانیت وجود دارد.

آواری بر ادعاهای حقوق بشری غرب
زلزله ویرانگر اخیر و روند متفاوت کمک‌های خارجی به ترکیه و سوریه، بیش از پیش استانداردهای دوگانه حقوق بشری غرب را نمایان کرد. براساس اعلام رسمی مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه ۹۷کشور و ۱۶سازمان به این کشور کمک کرده‌اند و ۶۱کشور با حضور در ترکیه در حال امدادرسانی هستند. شمار نیروهای اعزامی از خارج برای امدادرسانی به زلزله‌زدگان این کشور نیز ۱۶هزار و ۴۰۰ نفر اعلام شده است. در سوی مقابل، تعداد کشورهایی که به سوریه کمک کرده و یا برای این اقدام اعلام آمادگی کرده‌اند انگشت‌شمارند؛ ایران، روسیه، عمان، امارات، ارمنستان، تونس، عراق، افغانستان، صربستان، هند، اردن، الجزایر، مصر، لیبی و پاکستان از جمله آن‌ها هستند. این دوگانگی حتی در نوع و میزان کمک ارائه شده هم نمایان است. به‌طور نمونه روز گذشته «دیوید مالپاس» رئیس بانک جهانی از اختصاص کمک‌ نقدی ۱.۷۸میلیارد دلاری این نهاد به آنکارا خبر داد، کمکی که سهم دمشق در آن صفر است.
سوریه کشوری است که بیش از ۱۱سال در حال تجربه جنگی ویرانگر است؛ جنگی که ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی در پشت آن قرار دارند. حال با وقوع زلزله ویرانگر نیز همان‌طور که انتظار می‌رفت، دولت‌های غربی ترجیح دادند در مقابل فاجعه سوریه سکوت اختیار کرده و چشم خود را ببندند. شیخ‌نشین‌های ثروتمند عربی حاشیه جنوبی خلیج‌فارس هم که دستی در آشوب‌های چند سال اخیر سوریه داشتند در برابر این رخداد تاکنون تنها به ابراز همدردی بسنده کرده‌اند.
روزنامه رأی‌الیوم، چند روز پیش با سوژه قرار دادن این موضوع در سرمقاله خود نوشت: ایجاد پل‌های هوایی عربی برای نجات زلزله‌زدگان ترکیه جای تحسین دارد چرا که این یک وظیفه انسانی و اخلاقی است؛ اما آنچه مایه تأسف می‌شود این است که مشابه این رویکرد در قبال سوریه دیده نمی‌شود؛ کشوری در محاصره خفه‌کننده آمریکایی-اروپایی که بسیاری از دولت‌های عربی متعهد به آن هستند و بیش از هر کشور دیگری به کمک نیاز دارد.

یک بام و دو هوا
تحولات اخیر یک بار دیگر سیاست یک بام و دوهوای غرب را افشا کرده و استاندارد دوگانه آن‌ها در زمینه مسائل بشردوستانه را به نمایش گذاشت؛ استانداردی که پیشتر خود را در زمینه مسائل حقوق بشری، تروریسم و پناهندگی نشان داده بود. کاربری در فضای اجتماعی با اشاره به این مسئله نوشت: دوگانگی در ذات دنیای مادی‌گرا و منفعت‌طلب غرب است. آن‌ها پیشتر تروریسم را با توجه به منافع و مضراتی که برای آن‌ها دارد به خوب و بد تقسیم کردند و حالا نوبت به زلزله‌زدگان شده است!

خبرنگار: مهدی خالدی